پایان نامه بررسی رابطه بین سبک اسناد و سلامت روانی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشکده های هنر،‌علوم انسانی،‌فنی و مهندسی دانشگاه علم و فرهنگ

امروزه سلامت روانی طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت به عنوان یکی از ملاکهای لازم برای سلامت عمومی در نظر گرفته شده است. براساس نظر کارشناسان این سازمان سلامتی عبارت است از حالت «رفاه کامل جسمی،‌روانی،‌اجتماعی و نه فقدان بیماری است». یکی از روشهای تشخیص سلامت روانی از بیماری تعیین ملاک و معیار برای آنهاست. سابیشن و آفر (۱۹۸۴) چهار ملاک اساسی سلامت روانی را تحت عنوان فقدان اختلال یا نشانه های مرضی، کارکرد مطلوب، برخورداری از ویژگیهای اکثریت افراد جامعه و داشتن رفتار متناسب با فرهنگ هر جامعه برشمرده اند. البته در هریک از ملاکها اشکالاتی وجود دارد.

عوامل زیادی در سلامت روانی دانشجویان دخالت دارند که طبق تحقیقات انجام شده یکی از این عوامل نحوه اسناد دانشجویان می باشد،‌بدین معنی که اسناد نامطلوب می تواند سلامت روانی فرد را تهدید کند. تئوری اسناد از تئوریهای شناختی انگیزشی است که هدف آن بررسی شیوه هایی است که افراد، رویدادها و حوادث را تبیین کرده و به دنبال روابط علت و معلولی بین آنها هستند (هاردی و ویری، ۱۹۸۴).

اولین کسی که به موضوع اسناد توجه کرده هایدر (۱۹۸۵) بود. او اسناد را به صورت فرایندی که افراد بکار می برند تا رویدادها (رفتارها)‌را به شرایط زیربنایی پیوند دهند،‌تعریف کرده است. در واقع او معتقد است که مردم در تبیین رفتار دیگران یا اسناد موقعیتی می دهند (رفتار فرد را معلول عوامل موقعیتی می دانند) یا اسناد گرایشی می دهند (معتقدند شخص با این رفتار، یکی از صفات شخصی خود را بروز داده است). (کریمی، ۱۳۷۳)

پس ازهایدر، جونز و دیویس (۱۹۶۵) نظریه اسناد را با توجه به پیامدهای رفتار بعنوان مبنای اسناد شکل دادند. منظور آنها این بود که مردم سعی دارند از یک عمل استنباط کنند که آیا آن عمل با یک ویژگی (خصیصه) پایدار فرد تطبیق می کند یا خیر (کریمی، ۱۳۷۳)‌

سپس هارولدکلی (۱۹۷۶) در نظریه تغییر همگام خود بر این اعتقاد بود که مردم اسنادهای خود را بر مبنای اصل تغییر همگام  انجام می دهند. این اصل می گوید برای این که عاملی علت یک رفتار باشد، باید هروقت آن رفتار روی می دهد،‌آن عامل حاضر باشد و وفتی رفتار رخ نمی دهد،‌آن عامل نیز حضور نداشته باشد. به اعتقاد کلی مردم برای اسناد از سه منبع اطلاعاتی همرایی، ثبات و تمایز استفاده می کنند. آیا فرد در همان موقعیت همان رفتار را دارد (همرأیی)،‌آیا فرد در مورد همه موقعیتها همین رفتار را دارد یا صرفا در یک موقعیت خاص (تمایز)، آیا فرد همواره در این موقعیت چنین رفتاری دارد یا فقط همین یکبار در این موقعیت چنین رفتاری داشته باشد (کریمی، ۱۳۷۳)،  و بالاخره شیور در نظریه ترکیبی خود که ترکیبی از سه نظریه بالاست، سه مفروضه بیان داشته است. بدین معنی که رفتارها تصادفی رخ نمی دهند و قابل پیش بینی هستند. همچنین رفتارها قابل مشاهده افراد،‌اطلاعات معتبری در مورد علل زیربنایی خود بدست می دهند و مردم تمایل به پیش بینی رفتار دیگران دارند. و سرانجام آخرین نظریه پرداز اسناد، برناردواینر (۱۹۷۱) نظریه اسناد را در ارتباط با یادگیری در مدارس مطرح کرده است و معتقد است مردم بازده رفتار خود را به عوامل درونی- بیرونی،‌پایدار- ناپایدار، قابل کنترل، غیرقابل کنترل اسناد می دهند. و در تبیین شکست و موفقیت ، پیامد آن را به یکی از چهار عامل توانایی،‌تلاش،‌شانس و دشواری تکلیف اسناد می دهند. (فورسایت، ۱۹۹۰)

بطور کلی اسنادها عملکرد آینده خود را تحت تاثیر قرارمی دهند و با انتظار فرد درباره بازده او در آینده پیوند دارند. البته اسناد افراد با توجه به شرایط محیطی و تجارب موفق و ناموفق متفاوت است. سلیگمن و همکارانش اسنادها را در سه بعد بیرونی – درونی،‌کلی – اختصاصی، پایدار- ناپایدار طبقه بندی کردند و معتقدند که سبک اسناد چهار اصل دارد و فرض بر این است که برای تهدید سلامت روانی و خصوصا وقوع افسردگی وجود هر چهار اصل لازم است، که عبارتند از:

۱- انتظار شیوع حوادث بسیار ناگوار یا انتظار وقوع حوادث بسیار مطلوب

۲- ناتوانی در کنترل نتایج مرتبط با این حوادث

۳- برخورداری از سبک اسنادی ناجور (نسبت دادن رویدادهای منفی به علل بیرونی، ناپایدار،‌اختصاصی)‌

۴- هرقدر اطمینان درباره حالت ناگوار مورد انتظار و غیرقابل کنترل بودن رویداد بیشتر باشد،‌نارسایی های شناختی، انگیزشی، نیرومندتر خواهندبود و هرقدر رویداد غیرقابل کنترل برای فرد اهمیت بیشتری داشته باشد، اختلال عاطفی و کاهش عزت نفس بیشتر خواهدبود.

علایق محققان بیشتر برروی اصل سوم متمرکز شده است. طبق این اصل برخورداری از یک سبک اسنادی ناجور فرد را مستعد می سازد تا در برابر رویدادهای ناخوشایند یا عدم وقوع رویدادهای خوشایند افسردگی نشان دهد. (نظری، ۱۳۷۲)

با توجه به مطالب فوق، تحقیق حاضر به بررسی و شناخت سبک اسناد دانشجویان دانشکده های هنر،‌علوم انسانی،‌فنی مهندسی بعنوان یکی از عوامل موثر در سلامت روانی آنها خواهد پرداخت تا شاید بتوان از این طریق، راه حلی موثر برای بهبود هرچه بیشتر سلامت روانی ارائه داد.

 

مرور

هنوز مروری وجود ندارد